mgl_header.png

Przedstawiciel

Symulator


SYMULATOR

Razem z każdą aktualizacją systemu udostępniany jest również w pełni funkcjonalny symulator przyrządu, który pozwala przetestować na komputerze wszystkie funkcje EFIS'a. Pozwala on również zmienić ustawienia (np. dopuszczalne zakresy parametrów) jak i przeprojektować istniejące lub zaprojektować nowe ekrany. Poniżej opisana zostanie funkcja symulatora. O projektowaniu ekranów można przeczytać tutaj.

Wszystkie wprowadzone zmiany można łatwo przenieść na rzeczywisty przyrząd za pomocą karty SD!

Jak skorzystać?

Należy pobrać Odyssey simulator and designer (Odyssey2Silmulator.exe) i zainstalować na komputerze (wymagany system Windows).

Razem z symulatorem zainstalowanych zostanie kilka przykładowych projektów, które pomagają zrozumieć sposób działania programu i pozwalają testować własne poprawki.

Po uruchomieniu pokaże się pierwszy ekran projektu. W centralnej jego części wyświetlona zostanie informacja o czasie do najbliższych prac. Należy ją potwierdzić klikając myszką klawisz 1_white.


Po wyborze pokaże się pierwszy ekran projektu (powyżej - kliknij obraz by powiększyć). Naciskając kursorem poszczególne klawisze od 1 do 9 można przełączać pomiędzy poszczególnymi ekranami...

Nie przejmujmy się na razie czerwonymi krzyżykami przekreślającymi sztuczny horyzont, czy chyłomierz, ani napisami RDAC Fail przy przyrządach silnikowych. Wynika to z tego, że nie "uruchomiliśmy" jeszcze symulacji odpowiednich czujników.

Odpowiada to sytuacji podłączenia rzeczywistego przyrządu wyłącznie do zasilania, bez żadnych czujników.

Zatrzymajmy się w tym miejscu i popatrzmy wgłąb komputera na strukturę plików. Symulator ma wbudowane narzędzie File Manager (menedżer plików), które uruchamiane jest z górnego menu.

File manager

Na samej górze po prawej pokazane jest, w której kartotece przechowywane są dane symulatora. Poniżej w prawej kolumnie pokazana jest struktura danych. Aktywnym projektem jest projekt Default project. Kartoteka Flash reprezentuje dysk wewnętrzny rzeczywistego urządzenia. W jego podkartotekach przechowywane są odpowiednie dane: mapy (Maps), dane nawigacyjne (Navdata), inne dane (Other), projekty definiujące wygląd ekranów (Screens) i dane elewacji terenu (Terrain).


Kartoteka MMC

bardzo istotną rolę w symulatorze odgrywa kartoteka MMC. Kartoteka ta jest odpowiednikiem karty SD przyrządu. Oznacza to, że cokolwiek umieścimy w tej kartotece - to tak jakbyśmy umieścili to na karcie SD rzeczywistego przyrządu.

Ze strony MGL Avionics można pobrać pliki z podkładem topograficznym oraz ukształtowaniem terenu (duże pliki). Pobrać należy:

  • Europe Vector Base Map.exe - zawierający podkład topograficzny. Po uruchomieniu programu/instalatora należy podać pełny adres kartoteki MMC, do której zainstalowany zostanie plik vmap.evd.
  • Northern Europe.exe oraz Southern Europe Northern Africa.exe - zawierające dane ukształtowania terenu dla całej Europy. Po uruchomieniu programu/instalatora należy podać pełny adres kartoteki MMC, do której zainstalowane zostaną wszystkie pliki (.dem).
  • World terrain file - zawierający dane ukształtowania terenu dla większych skal ruchomej mapy. Po rozpakowaniu pliku .zip jego zawartość world.bmp należy przenieść, jak i wcześniejsze pliki, do kartoteki MMC.

Wszystkie te pliki należy zachować, wykorzystane zostaną również w rzeczywistym przyrządzie.

Do kartoteki MMC można również skopiować plik Navidata.ewd zawierający przestrzenie powietrzne. Plik ten można wygenerować np. w programie PocketFMS. W ten sposób dostępne będziemy mieć wszystkie informacje niezbędne do wyświetlenia map. Pobrany tutaj plik Navidata.ewd można wykorzystać wyłącznie w symulatorze. Plik dla rzeczywistego przyrządu należy wygenerować oddzielnie podając numer seryjny przyrządu.

Wszystkie powyższe dane, zgromadzone w kartotece MMC, odpowiedniku karty SD rzeczywistego przyrządu, należy zainstalować w samym przyrządzie/symulatorze. Służy do tego menu symulatora. Naciskając dwukrotnie przycisk menu_white wchodzimy do menu drugiego poziomu. Wybierając kolejno Install tasks dochodzimy do okna wyboru poszczególnych opcji instalacji.

By zainstalować:

  • podkład topograficzny wybieramy opcję Install vector maps
  • dane o ukształtowaniu terenu wybieramy opcję Install terrain data files
  • world.bmp wybieramy opcję Install World image (Map)
  • dane z lotniskami i przestrzeniami powietrznymi wybieramy opcję Install NaviData database(s)

Symulacja czujników

Symulator umożliwia wyświetlenie konkretnych wskazań przyrządów. W tym celu należy "podłączyć" symulator do czujników. Czujniki znajdują się w opcji menu Sensor simulation. Menu aktywacji czujników
Rozwinięcie tego menu wyświetla okno jak na rysunku powyżej. Kolejne opcje pozwalają wyświetlić i ustawić odpowiednie wartości, przekazywane przez czujniki:

Przyrządy ciśnieniowe

Wybór Show pressure Sensors otwiera okno pozwalające ustawić wartości ciśnienia statycznego, pełnego i różnicy ciśnień w czujniku przeciągnięcia.

Przesuwając suwakami ciśnienia statycznego i pełnego możemy obserwować w tle, na ekranie przyrządu, zmiany wskazań wysokościomierza i prędkościomierza.

Jeśli okno z suwakami przesłania przyrząd, można je przesunąć na bok.

Ustawmy prędkość na 90 kt a wysokość na 1200 ft

presssim

Przyrządy silnikowe

Symulacja RDAC

Wybór Show RDAC XD as RDAC 1 otwiera okno przedstawiające układ RDAC zbierający sygnały z czujników silnikowych. RDAC XD jest najbardziej rozbudowanym układem z wszystkich RDAC, stąd jego wybór w symulatorze. Wszystkie pozostałe układy RDAC stanowią jego podzbiór. Jeżeli zatem w rzeczywistym samolocie korzystamy z RDAC VD (wejście na 4 termopary) to w symulatorze wystarczy, że śledzić będziemy wskazania pierwszych czterech z dwunastu termopar, które mogą być podłączone do RDAC XD oraz nie będziemy korzystać z wejścia ciśnienia ładowania MAP. Oznacza to, że dostępne są dla nas tylko czujniki z lewej strony układu.

Wciśnięcie przycisku Switch RDAC on/off włącza/wyłącza układ. Przy włączonym układzie na ekranie symulatora znikają napisy RDAC Fail i pojawiają się wskazania obok przyrządów silnikowych. Ich wartości możemy zmieniać za pomocą suwaków umieszczonych obok stosownych opisów.

Ustawmy wartości wszystkich parametrów w przybliżeniu takie, jak występują w czasie lotu

Dla samolotów dwusilnikowych w analogiczny sposób możemy ustawić parametry pracy drugiego silnika wybierając Show RDAC XD as RDAC 2.

Czujniki orientacji

Wybór Show SP-3hc otwiera okno umożliwiające ustawienie wszystkich parametrów przekazywanych przez czujniki SP (SP-2, SP-4/SP-5).

Wciśnięcie przycisku On/Off włącza/wyłącza układ. Przy włączonym układzie z ekranu symulatora znikają czerwone krzyże przy sztucznym horyzoncie i kulce chyłomierza.

Kolejne suwaki pozwalają ustawić kurs (Heading), szybkość zakręcania (Rate of turn), kąt pochylenia (Pitch Angle), kąt przechylenia (Bank Angle), położenie kulki chyłomierza (Slip) oraz przeciążenie (G-Force).

 

czujniki SP

Mapy i GPS

gpssim

Wybór Show GPS otwiera okno umożliwiające ustawienie położenia samolotu, kursu (GPS heading) i prędkości względem ziemi (GS). Kurs i prędkość można także ustawić przeciągając myszką czarną kropkę z białego koła w odpowiednią stronę.

Zaznaczenie opcji GPS position valid przeniesie samolot w odpowiednie miejsce na mapie symulatora. Dla danych z rysunku obok przeniesiony on zostanie w okolice Krakowa i skierowany z kursem 150 stopni.

Symulator, podobnie jak przyrząd rzeczywisty, może wyświetlać w tle mapy wektorowe z zainstalowanego wcześniej pliku vmap.evd lub mapy rastrowe przygotowane przy pomocy programu EnigmaMapMaker.exe z zeskanowanych map lotniczych.


Wciśnij w symulatorze shift_white a następnie 5_white by otworzyć menu ustawień sposobu wyświetlania map. Druga pozycja przełącza pomiędzy mapami wektorowymi a rastrowymi.

 

Po zainstalowaniu map wektorowych i ukształtowania terenu oraz ustawieniu GPS oraz parametrów pracy silnika jak wyżej powinniśmy na 5 ekranie symulatora Odyssey'a/Voyagera zobaczyć obraz jak obok (kliknięcie obrazka wyświetli powiększenie).

Ekran 5

Z ruchomej mapy widać zbliżające się na wprost góry, przewyższające naszą aktualność wysokość lotu. Będą one widoczne również na innych ekranach np. na ekranie szóstym poniżej.

Ekran 6

Jeżeli wartości ciśnienia statycznego i pełnego wprowadzone zostały, jak opisano wcześniej, to po włączeniu czujników orientacji, szósty ekran symulatora Odyssey'a/Voyagera powinien wyglądać podobnie jak obok (kliknięcie obrazka wyświetli powiększenie).

W głębi ekranu widać wzniesienia, o których była mowa przy opisie piątego ekranu powyżej.

Ustawianie parametrów pracy

Wszystkie parametry pracy EFIS'a ustawia się w symulatorze w identyczny sposób jak w prawdziwym przyrządzie, poprzez podwójny system Menu uruchamiany przyciskiem menu_white.

Chcąc np. ustawić prędkość nieprzekraczalną samolotu VNE należy wcisnąć kolejno dwa razy menu_whitemenu_white, następnie wcisnąć numer stojący przy opcji: System setup menu. Wchodzimy do kolejnego poziomu menu i wybieramy numer przy opcji Flight instruments setup. W następnym menu wybieramy Airspeed indicator setup, po czy docelową opcję ASI Vne (never exceed speed). Z klawiatury numerycznej wprowadzamy wartość (w jednostkach ustawionych na przyrządzie) i zatwierdzamy klawiszem Enter.

W analogiczny sposób ustawić można wszystkie pozostałe parametry związane z pracą przyrządu. Zachęcamy do samodzielnego sprawdzenia. Powrót do wyższego poziomu Menu następuje zawsze przez wciśnięcie przycisku menu_white.

Sposób przenoszenia tak ustawionych parametrów do prawdziwego przyrządu opisany jest w końcowej części opisu projektowania ekranów. Służy do tego karta pamięci SD.